Zoals u wellicht al heeft begrepen, bestaat er een hoorspel “Het meisje van Yde“. Voor een tijd terug maakte hoorspelvriend Reinier mij opmerkzaam op dit hoorspel. Mijn zoon Kars en ik vonden het een zeer intrigerend hoorspel en waren zeer benieuwd naar het echte veenlijk. In de zomer van 2006 gingen we dus op weg naar het Drents museum in Assen, waar tot onze grote teleurstelling bleek dat bewuste jonge dame op tournee was. Dit jaar hebben we een nieuwe poging gedaan en daarvan hieronder een verslag.
Meestal denkt men bij Drenthe aan Bartje of het trechterbekervolk. U weet wel, die jongens die de hunebedden hebben gebouwd.
Wat men in Drenthe echter ook heeft, zijn veenlijken. Hun bekendste veenlijk is waarschijnlijk het meisje van Yde. Op 12 mei 1897 werd zij gevonden in Drente. Helaas was dit een tijd waar de techniek nog niet in staat was hier juist mee om te gaan. Souvenirjagers hebben haar indertijd behoorlijk kaal geplukt en door gebrek aan kennis is ze uiteindelijk 15 % gekrompen, maar gelukkig is haar lichaam wel bewaard gebleven. Dit Germaanse meisje leefde in een tijd dat de Romeinen het zuiden van ons land bezet hadden en zij zelf maakte deel uit van een cultuur waarin mensenoffers om welke reden ook hebben geleid tot haar dood… En over dit meisje heeft men eens een hoorspel geschreven: begeleidt door commentaar van de conservator Wijnand van der Sanden, wordt het lot verteld van een 16-jarig meisje dat ongeveer 2000 jaar geleden in het Drentse veen terecht kwam. Mijn zoon Kars en ik gingen op zoek naar haar…
Eind juli/begin augustus 2007 waren wij als gezin op vakantie in het Noorden des lands. Ook daar laten de hoorspelen je niet los en mijn zoon en ik hadden het plan opgevat om dit jaar opnieuw opzoek te gaan naar het meisje van Yde. We wilden echter niet alleen naar het Drents museum, maar ook naar haar eigenlijke vindplaats.
woensdag 1 augustus was het dan zover. Met de auto vanuit Groningen naar Assen over de A28. We hebben eerst van tevoren geprobeerd het museum te bellen om te voorkomen dat we haar weer zouden mislopen, maar op de 1 of andere manier was het museum telefonisch niet bereikbaar. We hebben toen toch maar de gok genomen en zijn naar het museum vertrokken.
Het museum bevindt zich in het centrum van Assen en vlakbij is een parkeerplaats waar je voor maximaal twee Euro mag parkeren (oftewel 2 uur en 20 minuten). Nadat we het parkeerkaartje achter de ruit van de auto hadden gelegd liepen we wat schoorvoetend in de richting van het museum. Beiden met de stille angst dat we weer voor niets zouden komen. Maar de jufvrouw aan de receptie stelde ons onmiddellijk gerust. Ze was er!!!
Ietwat zenuwachtig liepen we, na de entree betaald te hebben, het museum binnen, klapdeur door en daar lag ze…
Even waren we allebei stil: het was zover, een ontmoeting met een meisje van 16 dat we allebei, mijn zoon en ik, kenden, maar dat toch al 2000 jaar dood is. Daarna moesten we natuurlijk met haar op de foto.
Ze werd gepresenteerd in een opstelling die de indruk wekt dat ze een CT-scan ondergaat. In de bewuste zaal kun je lezen hoe haar tournee is verlopen en men garandeert daar tevens dat ze nu in het museum zal blijven. Ook is de reconstructie van haar hoofd te bewonderen in dezelfde zaal. Deze reconstructie is indertijd gemaakt met de technieken die men ook gebruikt om slachtoffers van misdrijven te reconstrueren. Denk bijv. aan het Maasmeisje of het meisje van Nulde.
Nadat we haar een hele tijd hebben bewonderd, hebben we nog een verkorte tour door de rest van het museum gemaakt (we hadden nog parkeertijd) en hebben we aansluitend nog genoten van een gratis ijsje in het museum. Toen we beiden ons ijsje op hadden, namen we voor de laatste keer die dag afscheid van het meisje van Yde en maakten we ons op voor het tweede deel van onze tocht: haar vindplaats…
Vanuit het museum in Assen zochten we de kortste route naar het plaatsje Yde. Yde is een klein dorpje in de provincie Drente en ligt vlak onder de vliegbasis Eelde. Na een kleine 20 minuten waren we al in Yde, dat was vrij simpel te vinden.
Maar toen begon de zoektocht. Na een kwartiertje ietwat onnozel rondrijden, nam ik het besluit om een inwoner van het dorp te vragen naar de vindplaats. Ik trof iemand die in de tuin bezig was en kreeg te horen: “Meneer, u bent vlak bij, deze weg in en na de boerderijen moet u een pad inlopen en daar vindt u wel iets. Maar er is verder niets te zien dan alleen het bord.” Kars en ik lieten ons door de aanvulling niet uit het veld slaan, want wij hadden zo onze eigen reden om naar de vindplaats te gaan… Maar we waren vlakbij! Bij onderstaande wegwijzer moesten we de weg in en dan zouden we op de juiste weg zijn.
Hieronder de weg die we inreden na de uitleg van de man die in zijn tuin bezig was:
We reden de weg in en passeerden de laatste boerderij. En dan maar zoeken naar een pad dat men alleen te voet kon begaan. Plots een pad en we stopten de auto. Tas en camera mee en dan het pad aflopen.
Na een kleine 3 kilometer lopen, kwamen we niets dan landerijen en bomen tegen. Hierdoor bekroop Kars en mij het gevoel dat we toch niet helemaal goed zaten. Dus maar weer terug naar de auto. Ingestapt en toch weer een stukje terug gereden, weer een pad. Opnieuw stapten we uit de auto om te zien hoever we kwamen. Een hek… weer verkeerd.
Er zat niets anders op dan weer iemand te vragen. Dus bij de laatste boerderij belde ik aan: “Mevrouw, mijn zoon en ik zijn op zoek naar de vindplaats van het meisje van Yde. Kunt u ons ook zeggen waar dat is?”
“Helaas, meneer ik ben er wel ‘s langsgefietst, maar hoe ik daar nou precies kwam… Maar daar is niks anders te zien dan een bord, meneer, daar wordt u echt niet wijzer van… Misschien moet u het verderop bij de kerkweg nog maar eens vragen, die mensen zullen het wel weten”.
Dus stapten Kars en ik weer in de auto, maar nu reden we de “Hondstong” verder af tot we bij een kruising kwamen:
Bij het bankje gingen we rechtsaf, de kerkweg op. Daarna namen we geen enkel risico: eerste huis gelijk vragen!
Buiten was een man bezig met zijn grasmaaier. We stapten op hem af en vroegen naar de vindplaats. “Meneer, dat is hier vlak achter, eerste weg rechts en weer de eerste rechts, kan niet missen” Eindelijk iemand die de exacte plek wist! Hij vertelde ons dat dat het vennetje waarin ze was gevonden inmiddels droog was gelegd en dat men er gewassen op verbouwde. Maar als je goed keek kon je de verkleuringen nog zien. We dankten de beste man hartelijk en reden de kerkweg verder af tot de eerste weg rechts:
Hier moesten we rechtsaf en kwamen we op de “Yderholt”:
en hier moesten we wederom rechtsaf:
Gezien het bord rechts van de weg waren we genoodzaakt de auto langs de kant te zetten en we gingen het laatste stuk van onze zoektocht te voet verder. Zouden we dan eindelijk slagen? Verderop waren een aantal boeren met trekkers bezig op het land en om niet in de weg te lopen, wachten we geduldig tot ze weg gingen. We hadden echter geen idee hoever het nog lopen was, dus hoopten we dat het niet te lang zou duren. Toen de laatste trekker opreed, gaf Kars een gil:”Pap, is dit het niet…”
En ja, eindelijk hadden we het doel van onze ‘reis terug in de tijd’ gevonden…
De tekst op het bord:
En inderdaad was er verder niets wat herinnerde aan de tijd dat dit meisje nog leefde… Toch kwam bij ons beiden een gevoel dat we haar ‘gevonden’ hadden. Terug denkend aan het hoorspel, de omgeving in ons opnemend, waanden we ons zelfs een beetje terug in de tijd. Bij een meisje van 16, dat op een gruwelijke wijze aan haar einde kwam…
Plotseling kwam er aan onze tijdreis ook een einde. Achter de bosrand steeg een vliegtuig op van de vliegbasis Eelde…
“Pap, toch wel raar, hè, eerst woonde hier het meisje van Yde en nu 2000 jaar later vliegen hier vliegtuigen.”
En zo kwam er een eind aan onze zoektocht naar het meisje van Yde…
Ik heb dit verslag gemaakt, omdat mijn zoon en ik het een bijzondere ervaring vonden. Het hoorspel sprak ons beiden enorm aan en hierdoor ontstond dus het idee van een zoektocht. Maar wellicht willen ook anderen eens ‘op zoek naar het meisje van Yde’ en misschien heeft u dan iets aan deze beschrijving van onze ‘reis door de tijd’… Of niet.
Het hoorspel “Het meisje van Yde” werd geschreven en geregisseerd door Cocky van Bokhoven. Het meisje wordt gespeeld door Thera van Homeijer. Wijnand van der Sanden, de conservator, had het hoofd van het meisje laten reconstrueren door een Engelsman, die vaak reconstructies maakt voor het oplossen van misdaden. Het hoofd van het meisje was half kaalgeschoren, dat betekende dat het meisje een misdaad had gepleegd volgens haarstamgenoten, waarvoor ze ook ter dood gebracht zou worden. Half, omdat de misdaad niet erg genoeg was om haar helemaal kaal te scheren. Cocky heeft er een heel spannend hoorspel van gemaakt door twee monologen door elkaar te weven, die van het meisje, op de vlucht voor haar belagers en die van Wijnand van der Sanden, die vertelt hoe hij te werk is gegaan, tweeduizend jaar later.