Schrijver en regisseur: Ingrid van Benthem
Aantal delen: 1
Totale duur: 0:05:51
Omroep: EO (29-08-1996)
Programma: Tijdsein “De moordplek”
Genre: Historisch
Verhaal:
Het jaar 1831. Jan Carel Josephus van Speijk (Amsterdam, 31 januari 1802 – Antwerpen, 5 februari 1831) was een Nederlands kanonneerbootcommandant tijdens de Belgische opstand. Van Speijk belandde, toen zijn ouders kort na zijn geboorte waren komen te overlijden, in het Burgerweeshuis in zijn geboortestad Amsterdam. Hij werd opgeleid om kleermaker te worden, maar werd een autodidact zeevaarder.
Tussen 1823 en 1825 kreeg hij door zijn optreden in Nederlands-Indië de bijnaam Schrik der Roovers. Tijdens de Belgische opstand was hij commandant van ‘s lands kanonneerboot nº 2, een zeilschip bewapend met 1 kanon. Hij had de opdracht alle schepen van en naar Antwerpen te controleren sinds die stad vanaf begin oktober 1830 zich bij de opstand had aangesloten. Van Speijk nam deel aan het bombardement op Antwerpen op 27 oktober, waarvoor hij werd onderscheiden met het ridderkruis der vierde klasse van de Militaire Willems-Orde.
Op 5 februari 1831 kreeg Van Speijk de opdracht om naar Oosterweel te varen om scheepsladingen te controleren, zoals al vele malen eerder die winter. Maar toen dreef zijn schip op de Schelde, door een harde noordenwestenwind en een slecht functionerend anker, naar de kant waar een woedende menigte van Antwerpse arbeiders op zijn schip sprong en de vlag bemachtigde. Hierop zou Van Speijk de historische laatste woorden hebben gesproken: “…en een infame Brabander worden? Dan liever de lucht in”. Door zijn sigaar in het buskruit te steken ontplofte het schip.
Een scheepsjongen die bij hem stond en zijn intenties begreep, waarschuwde nog enkele maten en sprong overboord. Bij de ontploffing kwamen 28 van de 31 bemanningsleden, onder wie Van Speijk zelf, en een onbekend aantal Antwerpenaars om het leven.
Afleveringen:
Bonifatius
Jaar van de moord: 754
Uitzending: 04-07-1996
Karel de Goede
Jaar van de moord: 1127
Uitzending: 11-07-1996
Floris V
Jaar van de moord: 1296
Uitzending: 18-07-1996
Jan van Schaffelaar
Jaar van de moord: 1296
Uitzending: 25-07-1996
Hendrik Voes en Johannes van Esschen
Jaar van de moord: 1523
Uitzending: 01-08-1996
Negentien Rooms-katholieke geestelijken uit Gorkum
Jaar van de moord: 1572
Uitzending: 08-08-1996
Willem van Oranje
Jaar van de moord: 1584
Uitzending: 15-08-1996
Bokkenrijder Joseph Kerckhoffs
Jaar van de moord: 1772
Uitzending: 22-08-1996
Van Speijk
Jaar van de moord: 1831
Uitzending: 29-08-1996
| Rolverdeling op gehoor: | |
| Kleermaker Van Speijk | Reinier Heidemann |
| Minister | Peter Aryans |
| Vertelster | Ingrid van Benthem |
| Lachende man | Cees van Oyen |
Extra info:
Of er naast deze 9 hoorspelen nog meer uitzendingen zijn geweest, weet ik niet zeker, maar bij “Beeld en Geluid” worden alleen deze 9 afleveringen genoemd.
U kunt op deze site alle delen van de hoorspelserie “De moordplek” compleet beluisteren. 
Bij “Karel de Goede” wordt wel eens gesproken over de eerste aflevering in de reeks. In mijn versie spreekt men echter bij de afkondiging over de “2e in deze serie”.
Omdat de serie chronologisch schijnt te zijn uitgezonden, dat wil zeggen op jaar dat de moorden gepleegd werden, had ik het vermoeden dat Bonifatius het eerste hoorspel uit deze reeks is. Ook vanwege de afkondiging bij het hoorspel Karel de Goede.
Inmiddels heb ik van Frank (H)oordeel de bevestiging gekregen dat Bonifatius inderdaad het eerste hoorspel uit de reeks is en dat de datum hiervan 4 juli 1996 is. Frank heeft zijn zoektocht ingezet bij Beeld en Geluid, waarvoor dank!
Rolverdeling is niet compleet. Wie helpt?
Aanvullende info op Wikipedia.
Uit de gids:
