Achtergronden bij “Een luchtmacht op papier”

Logo van de Mossad
Israël wordt sinds het uitroepen van de staat in 1948 bedreigd door de haar omringende landen. Om zich te kunnen verdedigen, is uitbreiding van de krijgsmacht van levensbelang. Met name de Israëlische luchtmacht is, na de zware strijd tijdens de zes-daagse oorlog, hoognodig aan modificatie toe. Frankrijk heeft beloofd de onderdelen van haar Mirage 5 gevechtsvliegtuigen voor Israël ter beschikking te stellen. Israël heeft de onderdelen ook betaald, maar dan besluit Frankrijk in 1967 tot een wapenembargo en de onderdelen worden niet meer geleverd.

Zwitserland heeft besloten haar luchtmacht ook uit te breiden met de Frans Mirage 5. Maar in plaats van complete vliegtuigen te kopen, besluiten de Zwitsers de blauwdrukken uit Frankrijk te kopen en de vliegtuigen zelf in Zwitserland te assembleren.

De Zwitserse ingenieur Alfred Frauenknecht is nauw betrokken bij het project. Frauenknecht werkt o.a. aan de Franse ontwerpen voor de motoren van dit gevechtsvliegtuig. Hij besluit in 1968 Israël te voorzien van deze blauwdrukken. In 1971 wordt hij voor deze vorm van spionage veroordeeld tot 4,5 jaar gevangenisstraf.

Alfred FrauenknechtAlfred Frauenknecht

Wat Frauenknecht, als niet-jood, exact deed besluiten om Israël te voorzien van de blauwdrukken is buitengewoon opmerkelijk. Naar eigen zeggen, tijdens zijn veroordeling, gaf hij aan dat zijn sympathie voor Israël de doorslag gaf. Zijn eigen houding tijdens de tweede wereldoorlog, waarin hij aanvankelijk Adolf Hitler adoreerde, speet hem nu nog steeds. Toen Frankrijk besloot tot een wapenembargo, trof dit Israël, ook afnemer van de Franse Mirage, het hardst. Israël had net de zes-daagse oorlog achter de rug en om haar krijgsmacht weer op pijl te brengen, had Israël een grote bestelling uitgezet, o.a. in Frankrijk voor kanonneerboten en 70 Mirages. Frankrijk heeft echter altijd aangekondigd neutraal te willen blijven bij een conflict tussen Israël en Egypte. Als Rusland actief Egypte steunt bij de opbouw van haar krijgsmacht na het verlies van de zes-daagse oorlog, lijkt het erop dat Frankrijk een conflict voelt aankomen en besluit tot het embargo.

Alfred Frauenknecht, zich nog steeds schamend voor zijn houding tijdens de oorlog, wordt in 1968 benaderd door de Mossad. Voor Frauenknecht het moment om zijn schaamte om te zetten in daden.

Frauenknecht besluit de blauwdrukken door te spelen naar Israël. Hij was ook belast met de vernietiging van de blauwdrukken, maar in plaats daarvan stopte hij ze in 20 kratten en sluisde ze via West-Duitsland door aan Israëlische agenten. In september 1969 komt de zaak echter aan het licht. Het betekent voor Zwitserland de grootste spionagezaak na de tweede wereldoorlog.

In 1971 wordt Frauenknecht beschuldigd van spionage en veroordeeld tot 4,5 jaar gevangenisstraf. Er wordt beweerd dat hij voor zijn daden $680.000 heeft gekregen. Israël ontkent echter alle betrokkenheid bij deze zaak. Wanneer Israël enkele maanden daarna haar nieuwe gevechtsvliegtuig, de Kfir, presenteert, wordt er beweerd dat dit vliegtuig wel heel veel weg heeft van de Franse Mirage 5.

Een Franse Mirage 5 en de Israëlische Kfir.Links de Franse Mirage 5 en rechts de Israëlische Kfir.

In het hoorspel zelf horen we dat Isser Harel nog steeds hoofd is van de Mossad. Dat is echter niet juist. Isser Harel diende van 1953 tot 1963 als hoofd van de Mossad. Tijdens deze spionagezaak was Zvi Zamir hoofd van de Mossad. Hij was hoofd van de Mossad van 1968 tot 1974. Hierdoor kan ook de hoorspelserie over de Mossad, “Dreiging vanuit zee”, niet worden toegekend aan Isser Harel, maar dus ook aan deze Zvi Zamir.

Zvi ZamirZvi Zamir, hoofd van de Mossad (1968-1974).

Daarnaast wordt in het hoorspel beweerd dat niet Israël initiatieven ondernam tot deze “samenwerking”, maar dat Alfred Frauenknecht zelf de Mossad benaderde om de plannen voor de Mirage door te spelen. Hij geeft daarin aan om “zo zijn reden te hebben het volk van Israël te helpen”. Hij vraagt bij arrestatie ‘slechts’ $200.000 als tegemoetkoming. In deel 3 besluit de ingenieur zijn neef te betrekken in de geschiedenis. Daarbij motiveert hij zijn handelen:


Een Israëlische Kfir.Een Israëlische Kfir.

Meerdere bronnen geraadpleegd.

Geef een reactie

Je e-mailadres wordt niet gepubliceerd. Vereiste velden zijn gemarkeerd met *